Het plan van België om de winstbelasting voor bedrijven te verlagen, vergroot de druk op Nederland om hetzelfde te doen. In vier jaar tijd verlagen de zuiderburen het tarief van 34 procent naar 20 procent.

België is niet het eerste land dat bedrijfswinsten minder zwaar wil belasten. De Britten laten de teugels de komende jaren vieren. Ex-minister van Financiën George Osborne heeft in ieder geval geroepen dat het basistarief zakt tot 16 procent in 2020, mede ingegeven door de op handen zijnde Brexit.

En in Ierland staat het tarief zelfs al meer dan tien jaar op 12,5 procent. Dit zorgde er mede voor dat multinationals als Google hun Europese hoofdkantoren er vestigden.

De vennootschapsbelasting is daarmee een belangrijk middel in de strijd tussen landen om internationale bedrijven binnen te halen. En het verlagen ervan is een trend. De belangrijkste vraag daarbij is, wie zakt het verst?

Onderstaande grafiek, gebaseerd op gegevens van KPMG, geeft de stand van zaken weer voor het hoofdtarief van de vennootschapsbelasting in Nederland en omringende landen – let wel: veel landen hebben een getrapte structuur, waarbij er uitzonderingen zijn op het basistarief.


Wiebes wacht af

Om concurrerend te blijven binnen Europa zal Nederland mee moeten, constateerde staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) eerder al. In Nederland geldt op dit moment een vennootschapsbelasting van 20 procent voor een winst tot 200 duizend euro. Daarboven is dit 25 procent.

Maar de bewindsman laat het uiteindelijke besluit over aan een volgend kabinet. De huidige coalitie is te verdeeld. Coalitiepartner PvdA voelt vooralsnog niets voor een verlaging. In Het Financieele Dagblad zegt fiscaal woordvoerder Ed de Groot: "Laten we eerst maar eens zorgen dat er daadwerkelijk belasting wórdt betaald." De Groot stelt dat grote bedrijven al weinig betalen door allerlei fiscale regelingen.

Verhuisdozen al gepakt?

Toch zal het niet zo'n vaart lopen met bedrijven die vanuit Nederland verkassen naar België, zeggen belastingexperts in de zakenkrant. Bedrijven kijken, wanneer zij zich ergens willen vestigen, naar meer dan alleen fiscale voordelen. Wel kunnen die, naast factoren als de aanwezigheid van hoogopgeleid personen en bereikbaarheid, van doorslaggevend belang zijn. Dat zijn vaak de weinig transparante belastingafspraken met de fiscus – de zogeheten ‘rulings’.

Wel hebben verschillende landen aangegeven elkaar niet langer te willen beconcurreren op zulke voordelen. Dit omdat de belastingdiensten inkomsten mislopen, terwijl de winstbelasting verder wordt uitgehold.

Zo schrapt België onder meer het belastingvoordeel voor bedrijven die overwegend met eigen vermogen zijn gefinancierd. Een domper voor buitenlandse ondernemingen die hun concernfinanciering juist via België laten lopen, waaronder Unilever en ASML.

Harmonisatie van belastingtarieven is een term die vaker valt rondom de concurrentiestrijd tussen landen om bedrijven binnen te halen. Zeker nu de winstbelastingen die bedrijven betalen, steeds lager worden. Het is wachten op politici die serieus werk willen maken van minimumtarieven voor de vennootschapsbelasting.